Σοκολατοειδείς κύστεις

Το ενδομητριώμα των ωοθηκών ή όπως είναι πιο ευρέως γνωστό ως σοκολατοειδής κύστη, αποτελεί μία υποπερίπτωση της ενδομητρίωσης και εμφανίζεται σε ένα ποσοστό 17-44% των γυναικών που πάσχουν από ενδομητρίωση. Οι σοκολατοειδείς κύστεις αποτελούνται από παχύρευστο, «παλιό» αίμα το οποίο έχει την υφή υγρού με καφέ χρωματισμό. Ο τρόπος εμφάνισης των σοκολατοειδών κύστεων αποτελεί ένα αντικείμενο υπό αμφισβήτηση.

Η κύρια διαγνωστική τεχνική για τις σοκολατοειδείς κύστεις είναι η λαπαροσκόπηση. Ωστόσο, ένας διακολπικός υπέρηχος μπορεί να βοηθήσει με την αρχική διάγνωση και μπορεί να συμβάλλει στην διαφοροποίηση των σοκολατοειδών κύστεων – ενδομητριωμάτων – από άλλους καλοήθεις όγκους των ωοθηκών μέσω της τυπικής εμφάνισης που απαντάται σε μία σοκολατοειδή κύστη.

Οι σοκολατοειδείς κύστεις μπορούν να εμφανιστούν μονόπλευρα ή αμφίπλευρα, ενώ το 78% περίπου των γυναικών που πάσχουν από ενδομητρίωμα έχουν αμφίπλευρες εμφανίσεις. Οι γυναίκες με σοκολατοειδείς κύστεις παρουσιάζουν πολλά κοινά συμπτώματα με την αυτά της ενδομητρίωσης, συμπεριλαμβανομένης της δυσπαρεύνιας ή/και της υπογονιμότητας. Ένα πιθανό θέμα με την θεραπεία των σοκολατοειδών κύστεων είναι η παρουσία και άλλων ενδομητριωσικών αλλοιώσεων στην κοιλιακή χώρα. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι σοκολατοειδείς κύστεις δεν συμβάλλουν σημαντικά σε περιπτώσεις χρόνιων κοιλιακών πόνων, αλλά σχετίζονται με ενδομητρίωση μεγάλης διείσδυσης, η οποία είναι γνωστό ότι σχετίζεται με χρόνιους κοιλιακούς πόνους.

Συνεπώς, κατά τον σχεδιασμό μίας θεραπευτικής αγωγής για γυναίκες με χρόνιους κοιλιακούς πόνους και σοκολατοειδείς κύστεις, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και να αντιμετωπίζονται και η ενδομητρίωση που παρουσιάζει βαθιά διείσδυση.

Οι σοκολατοειδείς κύστεις μπορούν να εμφανίσουν μεγαλύτερες προκλήσεις κατά την θεραπεία τους μέσω της εμφάνισης σημείων προσκόλλησης, τα οποία περιορίζουν την κίνηση των πυελικών οργάνων. Αυτός ο περιορισμός είναι πιθανόν να μειώσει τη φυσική γονιμότητα λόγω της παραμόρφωσης της φυσιολογικής ανατομίας.

Αφαίρεση σοκολατοειδούς κύστης

Οι κύστεις που συναντώνται στις ωοθήκες, περίπτωση των οποίων είναι και οι σοκολατοειδής κύστεις (ενδομητριώματα), είναι συνήθως τυχαία ευρήματα. Όταν προκαλούν συμπτώματα αυτά είναι πόνος, αίσθηση βάρους ή πίεσης στην κοιλιακή χώρα και πιθανώς εμφάνιση αιμορραγίας. Ο πόνος συχνά εμφανίζεται κατά την σεξουαλική επαφή ή την έντονη άσκηση και κατά τη διάρκεια της περιόδου. Άλλα συμπτώματα είναι η χρονική διαταραχή της περιόδου και η μεταβολή στην ποσότητα του αίματος.

Η επέμβαση αφαίρεσης των σοκολατοειδών κύστεων (ενδομητριωμάτων) που συναντώνται στις ωοθήκες με λαπαροσκοπικό τρόπο, είναι απαραίτητη σε πολλές περιπτώσεις λόγω πόνων κατά την εμμηνόρροια και κατά την σεξουαλική επαφή.

Στόχος της εφαρμογής της λαπαροσκοπικής αφαίρεσης των σοκολατοειδών κύστεων

Η δυσμηνόρροια, η δυσπαρεύνια, οι πόνοι στην πύελο, καθώς και η υπογονιμότητα αποτελούν ισχυρές ενδείξεις για την ύπαρξη σοκολατοειδών κύστεων. Οι σοκολατοειδείς κύστεις μπορούν να βρεθούν σε μία ασθενή με υπογονιμότητα κατά τη διάρκεια μίας διακολπικής εξέτασης (USG). Η ενδομητρίωση είναι ο πιο κοινός παράγοντας υπογονιμότητας που ανακαλύπτεται κατά τη διάρκεια μίας λαπαροσκόπησης. Χρωματισμένες ή λευκές ινώδεις αλλοιώσεις είναι τα δύο διαφορετικά είδη αλλοιώσεων που συναντώνται. Η ενδομητρίωση είναι δύσκολα ανιχνεύσιμη κατά την λαπαροσκόπηση και για αυτό τον λόγο είναι αναγκαία η λεπτομερής επισκόπηση και η χειρουργική εμπειρία με σκοπό την μείωση της πιθανότητας αλλοιώσεων που οδηγούν σε επανεμφάνιση των συμπτωμάτων και σε υπογονιμότητα. Η λαπαροσκοπική αφαίρεση των σοκολατοειδών κύστεων οδηγεί σε εξαιρετικά αποτελέσματα με επίτευξη κύησης σε ποσοστό 50-70% των γυναικών που υποβάλλονται στη συγκεκριμένη επέμβαση. Η ολική αφαίρεση των σοκολατοειδών κύστεων πρέπει να προτιμάται σε σχέση με την απλή παροχέτευση, μιας και συμβάλλει στην μείωση της πιθανότητας επανεμφάνισής τους. Η ορθοκολπική ενδομητρίωση εξετάζεται ενδελεχώς κατά την λαπαροσκόπηση. Εδώ, μεγάλη σημασία αποκτά η σωστή τομή του ορθοκολπικού κόμβου, η οποία θα βοηθήσει ιδιαίτερα στην ανακούφιση από τον πόνο, κυρίως κατά την επαφή.

Πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης για την αφαίρεση σοκολατοειδούς κύστης

Συντομότερος χρόνος παραμονής στην κλινική
Συντομότερο διάστημα επιστροφής στις φυσιολογικές δραστηριότητες
Απουσία εκτενών χειρουργικών ουλών
Λιγότερο έντονοι πόνοι μετεγχειρητικά
Ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα στην αύξηση των επιπέδων γονιμότητας
Ιδιαίτερη διαφάνεια σχετικά με την ακολουθούμενη επεμβατική πρακτική και παροχή στον ασθενή videoτης επέμβασης για μελλοντική αναφορά
Μείωση της πιθανότητας ανάπτυξης προσκολλήσεων (adhesions) μετεγχειρητικά, και κατά συνέπεια, μείωση της πιθανότητας εμφάνισης πόνου μελλοντικά.

Η λαπαροτομία πρέπει να αποφεύγεται. Μετά από λαπαροτομία οι συμφύσεις είναι εντονότερες και ένα πιθανό δεύτερο χειρουργείο είναι εξαιρετικά δύσκολο.

Αφαίρεση ενδομητρίωσης

Η λαπαροσκόπηση είναι η πιο κοινή χειρουργική επέμβαση για τη διάγνωση και αφαίρεση της ενδομητρίωσης σε περιπτώσεις μικρής ή μεσαίας έντασης. Αντί για την επέμβαση μέσω μίας μεγάλης χειρουργικής τομής στην κοιλιακή χώρα, ο χειρούργος εισάγει μέσω μίας μικρής τομής μία κάμερα υψηλής ευκρίνειας. Αν είναι απαραίτητη μεγαλύτερη πρόσβαση, ο χειρούργος προχωρά σε μία ή δύο επιπλέον μικρές τομές για την εισαγωγή επιπλέον χειρουργικών εργαλείων.

Η λαπαροσκόπηση στην περίπτωση της ενδομητρίωσης, συνίσταται για:

Την επιθεώρηση των εσωτερικών οργάνων με σκοπό την ανεύρεση εστιών ενδομητρίωσης και άλλων πιθανών προβλημάτων. Η λαπαροσκόπηση αποτελεί μία ιδιαίτερα χρήσιμη μέθοδο για τη διάγνωση της ενδομητρίωσης.
Την αφαίρεση εστιών ενδομητρίωσης, καθώς και ουλώδους ιστού που πιθανά υπάρχει και μαζί με την ενδομητρίωση και προκαλούν πόνο ή αποτελούν αιτία υπογονιμότητας. Αν μία κύστη ενδομητρίωσης βρεθεί στις ωοθήκες (σοκολατοειδής κύστη), μπορεί επίσης να αφαιρεθεί μέσω της λαπαροσκόπησης.
Σε περιπτώσεις ύπαρξης ενδομητρίωσης και ουλώδους ιστού υψηλής σοβαρότητας που μπορεί να υπάρχει η υπόνοια ότι επηρεάζουν τα εσωτερικά όργανα, όπως το έντερο και η ουροδόχος κύστη.
Πόνου ενδομητρίωσης ο οποίος έχει συνεχίσει ή επανεμφανιστεί μετά από ορμονική θεραπεία
Ισχυρού πόνου ενδομητρίωσης σε ασθενείς που επιλέγουν την λαπαροσκόπηση ως πρώτη θεραπευτική επιλογή και απορρίπτουν για διάφορους λόγους την ορμονική θεραπεία.
Ενός ενδομητριώματος (σοκολατοειδής κύστη) που ανιχνεύθηκε σε μία από τις ωοθήκες
Της ενδομητρίωσης ως πιθανού λόγου υπογονιμότητας. Ο χειρούργος αφαιρεί τις ορατές αλλοιώσεις και τον ουλώδη ιστό, τακτική η οποία είναι πολύ πιθανόν να αυξήσει την γονιμότητα.
Περίπου το 60 έως 80% των γυναικών αναφέρουν μείωση του πόνου τους πρώτους μήνες μετά την επέμβαση.
Περισσότερο από το 50% των γυναικών αναφέρουν επιστροφή των συμπτωμάτων μέσα σε2 έτη από την επέμβαση.
Για περιπτώσεις ενδομητρίωσης μέτριας και σοβαρής έντασης, η λαπαροσκόπηση θα αυξήσει τις πιθανότητες κύησης.
Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις ενδομητρίωσης, ο ενδεικνυόμενος τρόπος για την επίτευξη κύησης μπορεί να είναι απευθείας η εξωσωματική γονιμοποίηση.

Η διαδικασία της λαπαροσκόπησης

Για να υποβληθείτε σε λαπαροσκόπηση πρέπει να μην καταναλώσετε υγρά ή στερεά για τουλάχιστον 8 ώρες πριν την επέμβαση. Η λαπαροσκόπηση γίνεται συνήθως με την χρήση γενικής αναισθησίας, αν και μπορεί να γίνει με την χρήση τοπικής ή επισκληριδίου αναισθησίας.

Για να γίνει η λαπαροσκόπηση, η κοιλιακή χώρα διαστέλλεται με την εισαγωγή αερίου (διοξείδιο του άνθρακα ή οξείδιο του αζώτου). Το αέριο, το οποίο εισάγεται μέσω βελόνας, πιέζει το κοιλιακό τοίχωμα μακριά από τα όργανα, έτσι ώστε ο χειρούργος να έχει καλή πρόσβαση σε αυτά. Στη συνέχεια, ο χειρούργος εισάγει το λαπαροσκόπιο μέσω μίας μικρής τομής και εξετάζει τα εσωτερικά όργανα. Επιπρόσθετες τομές μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την εισαγωγή εργαλείων για την μετακίνηση των οργάνων και των εσωτερικών ανατομικών δομών, με σκοπό την δημιουργία ευνοϊκότερων συνθηκών πρόσβασης και εξέτασης. Η όλη διαδικασία διαρκεί συνήθως από 30 έως 45 λεπτά.

Αν είναι απαραίτητη η αφαίρεση ενδομητρίωσης ή ουλώδους ιστού, αυτό μπορεί να γίνει είτε μέσω εκτομής ή μέσω διάλυσης με laserή ηλεκτροθερμοκαυτηρίασης.

Μετά το πέρας της επέμβασης, ο χειρούργος κλείνει τις τομές στην κοιλιακή χώρα με μικρό αριθμό ραμμάτων. Η παραμονή ουλών είναι στις περισσότερες περιπτώσεις ελάχιστη έως αμελητέα.

Τι να περιμένετε μετά τη λαπαροσκόπηση

Η λαπαροσκόπηση απαιτεί συνήθως παραμονή στην κλινική για μία ημέρα. Η επιστροφή στην καθημερινή σας ρουτίνα μπορεί να γίνει και μέσα σε 1 εβδομάδα.

Γιατί εφαρμόζεται η λαπαροσκόπηση

Η λαπαροσκόπηση χρησιμοποιείται για την εξέταση των οργάνων της πυέλου και για την αφαίρεση μαζών και ουλώδους ιστού. Η συγκεκριμένη επεμβατική τεχνική εφαρμόζεται για τον έλεγχο και την θεραπεία:

Αποδοτικότητα της λαπαροσκόπησης

Καταπολέμηση του πόνου

Όπως και στην ορμονοθεραπεία, η λαπαροσκόπηση - στις περισσότερες γυναίκες - μειώνει τον σχετιζόμενο με την ενδομητρίωση πόνο. Δεν μπορεί να όμως να εγγυηθεί μακροχρόνια αποτελέσματα. Κάποιες έρευνες έχουν δείξει ότι:

Μερικές μελέτες υποδεικνύουν ότι η χρήση ορμονοθεραπείας μετά την λαπαροσκόπηση μπορεί να συμβάλλει στην επέκταση του χρονικού διαστήματος όπου ο πόνος παραμένει μειωμένος. Αυτό συμβαίνει λόγω της αποτροπής ανάπτυξης νέων εστιών ενδομητρίωσης.

Υπογονιμότητα

Αν η υπογονιμότητα αποτελεί την κύρια ανησυχία σας, ο θεράπων ιατρός θα χρησιμοποιήσει τη λαπαροσκόπηση για την ανεύρεση και αφαίρεση εστιών ενδομητρίωσης.

Πιο συγκεκριμένα:

Μετά την λαπαροσκόπηση, τα επόμενα βήματα θα εξαρτηθούν από την σοβαρότητα της ενδομητρίωσης και την ηλικία σας. Εάν είστε μεγαλύτερη από 35 ετών, η ποιότητα των ωαρίων σας βαίνει μειούμενη και η πιθανότητα αποβολής αυξάνεται με κάθε έτος που περνά. Σε αυτή την περίπτωση, ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει κάποια θεραπεία αντιμετώπισης της υπογονιμότητας.

Τι να λάβετε υπόψη σας

Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής επέμβασης συγκρινόμενα με την κλασσική χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνουν μειωμένη επίδραση στους ιστούς και σχεδόν ανεπαίσθητες ουλές. Επιπλέον, οι τομές είναι μικρότερες, ενώ ο χρόνος παραμονής στην κλινική και ο χρόνος αποκατάστασης και επιστροφής στις φυσιολογικές δραστηριότητες είναι σημαντικά μειωμένοι.

Η επιλογή του χειρούργου είναι σημαντική όταν η λαπαροσκόπηση χρησιμοποιείται για την αφαίρεση ενδομητρίωσης που συμβάλλει στην υπογονιμότητα. Η χρήση του λαπαροσκοπίου, των εργαλείων laserκαι οι διαδικασίες της επέμβασης απαιτούν επιπρόσθετη εκπαίδευση του χειρούργου.